Ο κόσμος των λέξεων

Πολιτισμικός – πολιτιστικός Το επίθετο πολιτισμικός αναφέρεται σε ό,τι έχει σχέση με την κουλτούρα, με την πνευματική καλλιέργεια γενικά. π.χ. τα πολιτισμικά γνωρίσματα ενός έθνους είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία της ταυτότητάς του. Το επίθετο πολιτιστικός αναφέρεται σε ό,τι έχει σχέση με τον πολιτισμό, ό,τι υπηρετεί και προωθεί την ανάπτυξη του πολιτισμού. π.χ. το Υπουργείο Πολιτισμού ενισχύει διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες με στόχο την προβολή της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Κατά το Λεξικό του Μπαμπινιώτη «το πολιτιστικός χρησιμοποιείται περισσότερο για τον πολιτισμό ως σύνολο δραστηριοτήτων, καθώς και για τη δήλωση του τεχνικού πολιτισμού, ενώ το πολιτισμικός τείνει να δηλώσει περισσότερο την αφηρημένη πλευρά του πολιτισμού, καθώς και τον πολιτισμό ως πνευματική καλλιέργεια».
Σιωπηλός – σιωπηρός Και τα δυο επίθετα, που συχνά χρησιμοποιούνται παράλληλα, ετυμολογούνται από το αρχαίο ουσ. σιωπή. Σιωπηλός είναι - κυρίως - αυτός που δε μιλάει, που τηρεί σιωπή. Σιωπηρός είναι αυτός που δηλώνεται ή εκφράζεται με τη σιωπή και, συνεκδοχικά, αυτός που δεν εκφράζεται ρητά, που υπονοείται (π.χ. σιωπηρή διαμαρτυρία, σιωπηρή συμφωνία).
Εξαιρετικός – εξαίρετος Εξαιρετικός είναι ο ιδιαίτερος, αυτός που αποτελεί εξαίρεση από τον κανόνα. Η λέξη αποτελεί μεταφραστικό δάνειο από το γαλλ. exceptionnel. Εξαίρετος είναι αυτός που ξεχωρίζει, ο λαμπρός, ο εκλεκτός. Πρόκειται για επίθετο της αρχαίας (= ο εκλεκτός, ο εκλεχθείς, ο επίλεκτος), παράγωγο του ρήματος εξαιρώ.
Αιφνιδιαστικός – αιφνίδιος Αιφνιδιαστικός είναι αυτός που γίνεται με πρόθεση να αιφνιδιάσει. Η λέξη παράγεται από το μεσαιωνικό ρήμα αιφνιδιάζω (< επίθ. αιφνίδιος, -ον). π.χ. ο γενικός γραμματέας πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίσκεψη στις υπηρεσίες της αρμοδιότητάς του. Αιφνίδιος [επίθ. της αρχαίας < χρον. επίρρ. αίφνης = ξαφνικά] είναι ο ξαφνικός, ο απρόβλεπτος. Αντώνυμα: προγραμματισμένος, αναμενόμενος. π.χ. λόγω της αιφνίδιας διακοπής του ρεύματος ματαιώθηκε η συναυλία.
Επιβατικός - επιβατηγός Το επίθετο επιβατικός (< επιβάτης < επι-βαίνω) έχει γενικότερη σημασία και χρησιμοποιείται ευρύτερα για ό,τι έχει σχέση με επιβάτες (πβ. επιβατικό κοινό, επιβατική κίνηση κ.τ.ο.). Αντίθετα, για τα αυτοκίνητα (και για όλα τα μέσα που μεταφέρουν επιβάτες) χρησιμοποιείται ειδικότερα το επίθετο επιβατηγός (< επιβάτης + άγω), το οποίο, άλλωστε, αρχικά προσδιόριζε τη λέξη ναυς (= πλοίο).
Εριστικός – ερειστικός Ομόηχες λέξεις. Η πρώτη ετυμολογείται από το ρήμα ερίζω (= μπλέκομαι σε έριδες, σε φιλονικίες, τσακώνομαι) και σημαίνει «καυγατζής», «αυτός που έχει την τάση να έρχεται σε προστριβές, να μπλέκεται σε καυγάδες». Το επίθετο ερειστικός ετυμολογείται από το ρήμα ερείδομαι (=στηρίζομαι), από το οποίο και το έρεισμα (= το στήριγμα, κυριολεκτικά ή μεταφορικά). Ερειστικός, λοιπόν, είναι ο ερεισματικός, αυτός που χρησιμεύει ως έρεισμα, ο υποστηρικτικός. Η λέξη χρησιμοποιείται συνήθως ως τεχνικός όρος: ερειστικό σύστημα, ερειστικός ιστός.
Γιγάντειος - γιγάντιος Επίθετο της αρχαίας ελληνικής, που σχηματίστηκε από το ουσ. Γίγας (όνομα αρχαίων μυθικών όντων). Έτσι, η ορθή γραφή είναι με -ει- (γιγάντειος), όπως όλα τα επίθετα σε –ειος που σχηματίζονται από ονόματα προσώπων (πβλ. τα επίθετα στις φράσεις Πυθαγόρειο θεώρημα, Επικούρεια φιλοσοφία κ.τ.ο.).
Σατιρικός - Σατυρικός Οι λέξεις σάτιρα, σατιρικός και σατιρίζω ανήκουν στην ίδια οικογένεια: έχουν λατινική προέλευση και συνδέονται με τα λατινικά satira ή satura (= είδος ποικίλου καί πολυμίκτου ποιήματος, παλαιότερα δραματικού, μετέπειτα καί κυρίως σκωπτικού ή χλευαστικού χαρακτήρα) < επίθ. satur (= πλήρης, κορεσμένος). Αντίθετα, το επίθετο σατυρικός συνδέεται με τους Σατύρους (τους γνωστούς μυθικούς τραγόμορφους ακολούθους του αρχαίου θεού Διονύσου) και σημαίνει: σχετικός με Σατύρους (πβ. σατυρικό δράμα).
Υποχθόνιος - καταχθόνιος Και οι δυο λέξεις είναι σύνθετες του αρχαίου ουσιαστικού η χθών (γεν. χθονός = η γη, το έδαφος) με πρόθεση. Υποχθόνιος είναι ο υπόγειος, ευρισκόμενος ή δρων υπό την γην. Η λέξη καταχθόνιος - που κυριολεκτικά σημαίνει υπόγειος, υποχθόνιος - χρησιμοποιείται συχνότατα με μεταφορική σημασία, για να δηλώσει αυτόν που ενεργεί ύπουλα, κρυφά, δόλια, τον ραδιούργο, τον μηχανορράφο.
Πασιφανής – προφανής Πασιφανής [< πάσιν (δοτ. πληθ. του επιθ. πας) + φαίνομαι] είναι ο φανερός σε όλους, ο ολοφάνερος, ο πασίδηλος (< πάσιν + δήλος). Προφανής [< ρ. προφαίνω (< πρό + φαίνω) = φέρνω στο φως, εμφανίζω, φανερώνω] είναι αυτός που γίνεται αμέσως αντιληπτός, ο πρόδηλος.
Προκαταρτικός Το επίθετο παράγεται από το ρήμα της αρχαίας προκατάρχω (< πρό + κατά + άρχω = αρχίζω πρώτος) και εσφαλμένα λέγεται και γράφεται χωρίς -κ-.Προκαταρκτικός, λοιπόν, και όχι προκαταρτικός - όπως αρκτικός, υπαρκτικός ή Ανταρκτική.
Ψυχικός – ψυχολογικός Ψυχικός (< ψυχή) είναι αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην ψυχή, τη συνείδηση (πβ. ψυχικά φαινόμενα, ψυχικές καταστάσεις, ψυχικός κόσμος, ψυχικά χαρίσματα κ.τ.ο.). Ψυχολογικός (< ψυχολογία) είναι αυτός που ανήκει ή που αναφέρεται στην επιστήμη της ψυχολογίας (πβ. ψυχολογική μελέτη, ψυχολογικό εργαστήριο, ψυχολογική στήριξη κ.τ.ο.) αλλά και αυτός που σχετίζεται με την ψυχική κατάσταση κάποιου (πβ. καλή ή άσχημη ψυχολογική κατάσταση, ψυχολογικός πόλεμος, ψυχολογική βία).
Προσωπικός – διαπροσωπικός Προσωπικός είναι αυτός που ανήκει, απευθύνεται, αφορά ή συνδέεται με ένα μόνο πρόσωπο, ο ατομικός, ο ιδιωτικός (πβ. προσωπική περιουσία, προσωπικά εισοδήματα, προσωπικά αντικείμενα, προσωπικός γιατρός, προσωπική ζωή, προσωπική επιστολή κ.τ.ο.). Διαπροσωπικός (< πρόθ. διά + προσωπικός) είναι αυτός που αφορά δύο ή περισσότερα πρόσωπα (πβ. διαπροσωπικές σχέσεις).
Ακατονόμαστος Αυτός που δεν είναι επιτρεπτό να κατονομαστεί, ο αχαρακτήριστος, ο επαίσχυντος, ο τρομερός (αρχική σημασία: ο μή ωνομασμένος, μή έχων όνομα). Μεταγενέστερο σύνθετο επίθετο (< α- στερητ. + κατ-ονομάζω).
Γενεαλογικός Μεταγενέστερο επίθετο (= εις τήν γενεαλογίαν ανήκων), παράγωγο του αρχ. ουσ. γενεαλογία, που σχηματίστηκε με την προσθήκη του λεξικού επιθήματος -λογία στο ουσ. γενεά (= η επιστημονική - συστηματική καταγραφή της χρονικής διαδοχής των γενεών σε κατάλογο).

2009 Ευχές

Εύχομαι Χρόνια Πολλά,Καλή Χρονιά...με υγεία,αγάπη και ευτυχία.
Και πάνω απ'όλα για μας...Καλή Σταδιοδρομία και με το καλό να πάρουμε το πτυχίο μας.

Διαγωνισμός εκπαιδευτικών:Τέλη Ιανουαρίου και μέσα Φεβρουαρίου

Μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου θα λυθεί ο «γρίφος» για τις ημερομηνίες διεξαγωγής των διαγωνισμών για τους εκπαιδευτικούς. Περισσότεροι από 80.000 υποψήφιοι θα κληθούν να εξεταστούν σε δύο φάσεις: η πρώτη αναμένεται να διεξαχθεί στο τέλος Ιανουαρίου και η δεύτερη στα μέσα Φεβρουαρίου. Αυτό προβλέπει ο σχεδιασμός του ΑΣΕΠ, μετά την αναβολή του πρώτου διαγωνισμού των εκπαιδευτικών που είχε προγραμματιστεί για το περασμένο Σαββατοκύριακο 20 και 21 Δεκεμβρίου. Ειδικότερα, στελέχη του ΑΣΕΠ ανέφεραν πως έως τις 10 Ιανουαρίου 2009 θα είναι σε θέση να ανακοινώσουν τις νέες ημερομηνίες διεξαγωγής των διαγωνισμών. Αν και αναμένουν το «πράσινο φως» και από το υπουργείο Παιδείας- ανάλογα και με την εξέλιξη των κινητοποιήσεων στα σχολεία- το επικρατέστερο σενάριο είναι σε πρώτη φάση να πραγματοποιηθούν την ίδια ημερομηνία οι διαγωνισμοί για τις προκηρύξεις 2Π και 3Π των εκπαιδευτικών. Ως ημερομηνία προτείνεται το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιανουαρίου, όπου οι υποψήφιοι για τις δύο προκηρύξεις θα εξεταστούν εναλλάξ, δηλαδή Σάββατο πρωί οι υποψήφιοι για την προκήρυξη 2Π και Σάββατο απόγευμα οι υποψήφιοι της 3Π (ή αντιστρόφως), ενώ ανάλογο πρόγραμμα θα ισχύσει και για την Κυριακή. Σημειώνεται ότι η προκήρυξη 2Π αφορά την πλήρωση 3.260 θέσεων των κλάδων δασκάλων, φιλολόγων, μαθηματικών, φυσικών, καλλιτεχνικών και οικιακής οικονομίας, για τις οποίες έχουν υποβάλει αιτήσεις 33.785 υποψήφιοι. Αντιστοίχως, η προκήρυξη 3Π αφορά 1.441 θέσεις κλάδων νηπιαγωγών, θεολόγων, καθηγητών ξένων γλωσσών, οικονομολόγων, κοινωνιολόγων, φυσικής αγωγής, νομικών και πολιτικών επιστημών, πληροφορικής ΑΕΙ- ΤΕΙ, θεατρικών σπουδών, καθώς και μεθοδολογίας ιστορίας και θεωρίας της επιστήμης. Για τις θέσεις αυτές δήλωσαν συμμετοχή 38.882 υποψήφιοι.

Σε δεύτερη φάση, το ΑΣΕΠ επιδιώκει να μπορέσει περί τα μέσα Φεβρουαρίου να πραγματοποιήσει τους διαγωνισμούς για τις προκηρύξεις τεχνικών ειδικοτήτων (4Π και 5Π). Μέσω των διαγωνισμών αυτών θα καλυφθούν 351 θέσεις, τις οποίες θα διεκδικήσουν 7.736 υποψήφιοι.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ, 22/12/2008

Ημερολόγιο συνεδρίων

Παραθέτω ιστοσελίδες που αφορούν διοργάνωση συνεδρίων με θεματική τη γλωσσολογία και όλους τους τομείς της.
http://www.linguistlist.org/callconf/browse-current-LF-Conf.html#7191

http://www.conferencealerts.com/language.htm

Πιθανό το σενάριο να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ενδέχεται να κηρύξει τη χώρα από την Πέμπτη ο πρωθυπουργός, εάν μέχρι τότε δεν έχουν σταματήσει οι ταραχές, ενώ δεν αποκλείεται να αποφασιστεί και άρση του πανεπιστημιακού ασύλου.

Η απόφαση, σύμφωνα με πληροφορίες του Βήματος, ελήφθη κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής επιτροπής, χθες Τρίτη, και υπό την πίεση όλων σχεδόν των κορυφαίων υπουργών, που ζήτησαν από τον πρωθυπουργό να εγκαταλείψει την αμυντική στρατηγική απέναντι στους κουκουλοφόρους και να δώσει εντολή στην Αστυνομία να παρέμβει δυναμικά.

Σύμφωνα με το Βήμα, η κυρία Ντόρα Μπακογιάννη και οι κ. Γ. Σουφλιάς, Ευ. Μεϊμαράκης και Γ. Αλογοσκούφης μετέφεραν στην κυβερνητική επιτροπή την αγανάκτηση που επικρατεί στους βουλευτές και στην κομματική βάση, τονίζοντας πως η κυβέρνηση δεν μπορεί να παραμένει άλλο θεατής στις καταστροφές και πως θα πρέπει να αντιδράσει αμέσως και να μην ανεχθεί άλλα επεισόδια. Από την άλλη πλευρά, σε μετριοπαθείς χειρισμούς επέμεινε ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος.

Το θέμα αναμένεται να κυριαρχήσει στη νέα κυβερνητική επιτροπή που συνεδριάζει σήμερα Τετάρτη, στις 12 το μεσημέρι, υπό την προεδρία του πρωθυπουργού. Νωρίτερα (στις 10 το πρωί) ο Κ.Καραμανλής θα συναντηθεί με τον δήμαρχο Αθηναίων Νικήτα Κακλαμάνη.
Ήδη, έχει δοθεί εντολή στις αστυνομικές δυνάμεις να συλλαμβάνουν όποιον προκαλεί βανδαλισμούς, ενώ για την προστασία της δημόσιας περιουσίας, αλλά και της δημόσιας ασφάλειας αποφασίστηκε να εφαρμοστεί το άρθρο 11 του Συντάγματος από την Πέμπτη, αν δεν έχει αποκλιμακωθεί η κατάσταση.

Βάσει του άρθρου 11 του Συντάγματος, απαγορεύονται οι δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις με απόφαση του αρχηγού της Αστυνομίας, σε περιοχές που έχει διαταραχθεί η κοινωνικοοικονομική ζωή.

Παράλληλα αποφασίστηκε να ζητηθεί η συνδρομή ευρωπαϊκών κρατών, εφόσον οι ταραχές επεκταθούν, με την αποστολή αστυνομικών δυνάμεων που ειδικεύονται στην αντιμετώπιση διαδηλώσεων (κυρίως από Γαλλία, και Βρετανία).

Την Πέμπτη επίσης θα αποφασιστεί αν η κυβέρνηση θα κάνει χρήση των διατάξεων του πρόσφατου νόμου της Μαριέττας Γιαννάκου για την άρση του πανεπιστημιακού ασύλου, αφού οι αστυνομικές δυνάμεις έχουν εξακριβώσει ότι η πλειονότητα των μολότοφ που χρησιμοποιούν οι κουκουλοφόροι, παρασκευάζονται στα εργαστήρια πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Όσον αφορά στις συναντήσεις του πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς, σύμφωνα με πληροφορίες το κλίμα ήταν ιδιαίτερα ψυχρό στις συναντήσεις με τους Γιώργο Παπανδρέου και Αλέκο Αλαβάνο, και θερμότερο με την κυρία Αλέκα Παπαρήγα και τον κ. Γιώργο Καρατζαφέρη.

Πρέπει δε να σημειωθεί πως στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο κ. Καρατζαφέρης αποκάλυψε το σχέδιο της κυβέρνησης να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
«Εάν δεν υπάρξει σύνεση και αυτοσυγκράτηση, πολύ φοβάμαι ότι αυτά τα ίδια γεγονότα θα φθάσουν να επιτάσσουν την εφαρμογή του άρθρου 11 του Συντάγματος. Επειδή όμως η Δημοκρατία είναι πάνω από όλα και για όλους πρέπει όλοι να δείξουμε την πρέπουσα και την δέουσα προσοχή» είπε χαρακτηριστικά.

Μέτρα στήριξης
Σήμερα, ο υπουργός Οικονομίας Γ. Αλογοσκούφης αναμένεται να ανακοινώσει μέτρα στήριξης των πολιτών και των επιχειρήσεων που υπέστησαν ζημιές, μεταξύ των οποίων θα περιλαμβάνεται το «πάγωμα» των δανειακών τους υποχρεώσεων για το 2009, καταβολή χρηματικών αποζημιώσεων και επιδότηση των θέσεων εργασίας που χάθηκαν, στις επιχειρήσεις που καταστράφηκαν.

www.in.gr

Ακύρωση μαθημάτων

Ως ελάχιστη ένδειξη διαμαρτυρίας και σεβόμενοι το γενικό αίσθημα αγανάκτησης που διακατέχει όλους τους πολίτες για την δολοφονία του 15χρονου μαθητή,δεν θα πραγματοποιηθούν τα μαθήματα της Τεχνογλωσσίας σήμερα 09/12/2008. Άλλωστε, σύμφωνα με τα τελευταία νέα, έχουν προγραμματιστεί πορείες, συλλαλητήρια και απεργίες στην Αθήνα για αύριο που θα είναι και η κηδεία του.

Στις φλόγες το κέντρο της Αθήνας - Χάος και σε άλλες μεγάλες πόλεις

Επεισόδια μεγάλης έκτασης εξελίχθηκαν στο κέντρο της Αθήνας, όπου είχαν προγραμματιστεί νέα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας για το θάνατο του 16χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου. Ένταση και επεισόδια αντίστοιχης έκτασης σημειώθηκαν στη Θεσσαλονίκη, στη Λάρισα και σε άλλες πόλεις.

Η Αθήνα θύμιζε επί ώρες πεδίο μάχης και φλεγόμενο τοπίο. Ανυπολόγιστες είναι οι καταστροφές, με δεκάδες κτίρια, δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, καταστήματα και αυτοκίνητα πυρπολημένα, κατεστραμμένα ή λεηλατημένα.

www.in.gr